‘Huzursuz, stresli, hiperaktif çocuklar’: Uzmanlar duyu bütünleme bozukluğunu işaret ediyor
Çocuğunuz gün içinde stresli, huzursuz, hiperaktifse uzmanlar çocuğunuzun duyusal bütünleme bozukluğu (sensory processing disorder) sorunu yaşıyor olabileceğini söylüyor.
Çocuklar, belirli seslere veya yiyecek dokularına karşı yoğun tepkiler verebilir veya birileri onlara dokunduğunda sinirlenebilirler. Banyo zamanı, giyinme, akşam yemeği yeme gibi gündelik rutinlerde bile huzursuz, stresli veya hiperaktif bir şekilde davranmaları çocuğun şımarık ya da kaba olduğu anlamına gelmez.
İspanya Çocuk ve Ergen Mesleki Terapistler Derneği’nden Patricia Jovellar Isiegas, bu durumun aslında çocuklarda duyusal bilgileri işlemede sorun yaşadıklarına işaret olabileceğini söylüyor. The Conversation’da yayınlanan yazısına göre, çocukların beyinlerinin aldıkları bilgileri özümsemekte ve anlamakta zorluk çekmesi, çocuğun dışarıdan stresli veya hiperaktif bir şekilde görünmesine neden olabilir.
5 değil, 8 duyu organı
Duyusal bütünleme, sinir sisteminin sekiz duyudan gelen bilgileri nasıl işlediğini ifade eder. Temel beş duyu organı olan dokunma, tat, koku, görme, sese ek olarak insanların çevre ve bedenindeki hareketlere karşı farkındalıkta önemli rol oynayan üç duyu organı daha olduğu belirtiliyor.
Bunlar; vestibüler (denge ve uzaysal oryantasyon duyusuyla ilişkili, motor koordinasyon ve denge duyusuna liderlik eder), propriosepsiyon (bedenin hareketini, eylemini ve pozisyonunu algılama) ve interosepsiyon (açlık, susuzluk veya yorgunluk gibi bedenin içinden gelen sinyaller).
Bu duyu organları, insanın hem bedenin dışından hem de içinden gelen sürekli bir duyusal uyarı akışı sağlıyor. Peki bu düzgün çalışmadığında ne oluyor?
Duyu bütünleme nedir ?
Duyusal modülasyon bozukluğu (SPD) adı verilen rahatsızlığı olan çocuklar, alınan duyusal uyaranın yoğunluğu ve doğasıyla uyuşmayan davranışlar sergileyebilir. Bu davranışlar şu şekilde sınıflandırılabilir:
Uzmanlar, çocuğunuz da duyusal sorunlar olabileceğini düşünüyorsanız veya herhangi bir şüpheniz varsa, ilgili doktorlara görünmenizi tavsiye ediyor.
Duyusal bütünleme bozukluğu, eski adıyla duyusal bütünleşme disfonksiyonu (SPD) kavramı, 1970’lerde mesleki terapist ve Eğitim Psikolojisi Doktoru Anne Jean Ayres tarafından yürütülen araştırmalara dayanıyor. Sürekli devam eden araştırmalar sayesinde gelişmeye devam ediyor.